Bobry z zapomnianej Jaćwieży. Wigierski Park Narodowy

Oto fragment zamieszczonego na początku albumu słowa od autora – o wigierskich ostępach i bobrach:

Pośród fascynujących mateczników natury – dzikich puszcz pełnych wybujałej zieleni, grząskich bagien i dolin rzecznych, majestatycznych gór, czy żywiołowych brzegów nadmorskich – szczególnie zniewalają urokliwe jeziora. Jezioro Wigry bez wątpienia należy do takich miejsc. Jego wciąż szmaragdowe wody, pomniejsze jeziora i jeziorka, rzeki, strumienie i torfowiska, razem z podchodzącym pod brzegi wód starodrzewiem Puszczy Augustowskiej, ciągnącej się zwartym kożuchem hen po horyzont, tworzą dziedzinę jedyną w swoim rodzaju.

Jak wielu innych i ja dałem się uwieść temu powabowi. Pierwsze spotkanie było doprawdy niecodzienne, bo… z lotu ptaka. Gdzieś przed laty – kilkaset metrów powyżej tafli – przy okazji zdjęć lotniczych do filmu Zielone Płuca Polski. Przepastna, głęboko niebieskozielona toń, wielka woda zakręcona brzegami, wyspami i półwyspami i ten wielki las nad nią, kusiły przygodą – porażały nieznanym. Zresztą, wtedy już same nazwy wingris czy Jaćwież przydawały zagadkowości. Moje odkrywanie Wigierszczyzny, jej przyrody, zaczęło się w 1992 roku, kiedy dla Telewizji Polskiej realizowałem dwa filmy: Bobrze, czy na Wigrach jest dobrze? i Ballada o Czarnej Hańczy.

Bobry, właśnie one, od samego początku były dla mnie synonimem wigierskich ostępów. Ich ślady i te narzucające się oczom, namacalne, i te mało czytelne – napotykałem wszędzie. Niektóre, jak głęboko zarośnięte z wierzchu mchem nory, odkrywałem dopiero, gdy wpadałem po pas w grząską maź mszaru. Żadne inne zwierzęta, tak jak te właśnie dwużywiołowe – wodno-lądowe, nie odzwierciedlają tak dobrze podwójnego oblicza tej ziemi. Poznawanie ich prawdziwie skrytego życia stało się na pewien czas moją obsesją… (…)

Moja wędrówka z aparatem i kamerą za ogonem bobra trwa po dziś dzień i to nie tylko nad samymi Wigrami, ale po całej Krainie Suwalskiej, słowem po części dawnej Jaćwieży. Towarzyszy jej uporczywie nieracjonalna refleksja. Był czas, kiedy plemiona jaćwieskie odeszły w cień. Był też czas, i to nie tak dawno, gdy niemal całkowicie wyginęły tu bobry. Jaćwingom i ich warownym osadom nie dane było odrodzić się, za to bobry po latach opanowały dawne ziemie Jaćwieży i do dziś osadzają tu i tam nowe grody. Niczym spadkobiercy dawnej świetności…

Jan Walencik